Türk soylu Saka halkının yaşadığı Rusya’nın en büyük ve en zengin bölgesi Yakutistan’da bağımsızlık yanlısı barışçıl eylem düzenleyen bir kam (şaman), beş yıl ardından hala ağır koşullarda hapiste tutulmakta.
Rusya’nın Uzak Doğu’sunda Türk soyluların yaşadığı Yakutya (Yakutistan, Saha ya da Saka) özerk cumhuriyetinde mahkeme, 2019 yılında ülkesinden Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’i Kremlin’den kovmak için Moskova’ya yürüme girişimleriyle tanınmış Yakut etnik kökenli bir kamın (şamanın) psikatri hücresinden çıkarılıp normal ruh ve sinir hastalıkları hastanesine nakledilmesini bir kez daha reddetti.
Saka kamı Aleksandr Gabişev Kremlin’e tek başına on bin kilometrelik yürüyüşü sırasında
Sibirya Türklerinden Saka etnik halkı kökeninden gelen ve tabiatla bütünleşme yönünde mistik ayinler yapan kamların son örneklerinden Aleksandr Gabişev, beş yıl önce Yakutsk kentinden Moskova’ya binlerce kilometrelik bir yürüyüşe başlamış ancak tutuklanmıştı. Kam, ayinler ve ruhların yardımıyla Putin’i Kremlin’den kovacağını iddia ediyordu.
Kamın avukatı Aleksei Pryanişnikov mahkemenin psikiyatrik hücre cezası kararına yeniden itiraz edeceğini beyan etti. Gabyshev’in Temmuz 2021’de kendi isteği dışında hücrede kaldığı hapis nitelikli bir kliniğe yerleştirilmesinden bu yana normal hastaneye nakledilmesi yönündeki birçok öneri reddedildi. Rusya’daki insan hakları grupları Gabişev’i siyasi mahkum olarak tanımlamakta.
Saka cumhuriyeti Batı Avrupa büyüklüğünde bir alana yayılmış durumda. (Kaynak: Britanicca ansiklopedisi)
Saka Türkleri doğal kaynak zengini
Rusya Federasyonu içindeki özerk Yakutya Cumhuriyeti, ülkenin Sibirya’daki Kuzey Kutup Dairesi içindeki bölgelerini de kapsayan en büyük bölgesi. Çok sayıda doğal kaynaklara ve ormanlara sahip olan bölge Rusya’ya en fazla gelir kazandıran yerlerden biri. Bununla birlikte halkın çoğunluğu Türk kökenli Saka halkından olumakta. Sakalar Göktürk imparatorluğunun torunları Altay ve Tuva Türklerinin akrabaları. Üçyüz yıl önce bu bölgeye Moğol kökenli toplulukıların sürekli saldırıları ardından Çarlık yönetimi tarafından nakledilmişler.
Dilleri Saka dili Türkçe’ye dayansa da çok sayıda Moğolca ve Rusça sözcük de içermekte. Çuvaş dili bir kenara bırakılırsa Saka dili Türkçenin Anadolu Türkçesi’ne en uzak lehçelerinden biri ve anlaşılması kolay değil. Halk Sovyet dönemindeki ateist propagandanın dışında ağırlıkla eski Türk dini olan Tanrıcılık dinine, bunun mistik kolu olan ve kamların törenlerine dayalı şamanizme, az sayıda Budizme ve son dönemde de Ortodoks Hristiyanlığa inanmakta. İslamiyet Saka Türklerine ulaşmamış. Ülkenin başkenti Yakutsk gelişkin bir eski Sovyet kenti ve enerji sorunu bulunmuyor ancak hava kışın -40 derecelere kadar inebildiğinden, bu ülkede kırsal kesimde yaşam çok zor.
Doğal zenginlikleri bol Saka cumhuriyetinin bağımsızlığının Rusya’ya en fazla darbe vuracak ayrılıklardan biri olacağı uzmanların ortak görüşü. Bu nedenle Moskova diğer Türk cumhuriyetlerdeki gibi asla ayrılıkçı hareketlere ya da Türk Birliği propagandası yapılmasına izin vermemekte.
