Tatar petrolcü sukaste mi kurban gitti?

Rus petrol şirketi şefi 67 yaişındaki Müslüman Tatar asıllı Ravil Ülfetolu Maganov’un hastanenin “penceresinden atlamasından” sonra hayatını kaybetmesi şüphe uyandırmaya devam ediyor. Tataristan Almetyevsk doğumlu Maganov, Rusya’nın en büyük ikinci petrol üreticisi Lukoil’in başkanıydı. Maganov hastanenin altıncı kat penceresinden düştü. Maganov’u tanıyanlar intihar etmesinin pek olası olmadığına inandıklarını açıkladılar.

Maganov, Lukoil’in kurucularından biri olan Vagit Alekperov’un yakın bir ortağıydı. Sovyetler Birliği döneminde petrol bakanlığında bakan yardımcısı olan Alekperov, ABD ve İngltere’nin Rusya’nın Ukrayna’daki askeri eylemlerine yönelik yaptırımların bir parçası olarak kendisine mal varlıklarını dondurma ve seyahat yasağı getirmesinden bir hafta sonra, Nisan ayında Lukoil’in başkanlığından istifa etmişti. Maganov, şirketin kuruluşundan kısa bir süre sonra, 1993’ten beri Lukoil’de çalışmış ve rafineri, üretim ve aramayı denetlemiş ve 2020’de yönetim kurulu başkanı olmuştu. Kardeşi Nail de orta ölçekli Tataristan petrol üreticisi Tatneft’in başkanı.

Ardı ardına ölümler

Batı medyası şaibeli ölümün Rus yönetimi tarafından yapılmış olabileceğini ima eden yazılar yayınladılar. Lukoil, Moskova’nın Şubat ayında askerlerini Ukrayna’ya göndermesinin ardından Ukrayna’da savaşın sona ermesi çağrısında bulunan birkaç büyük Rus şirketinden biriydi. O zaman yaptığı açıklamada, Lukoil yönetim kurulu işgale “derhal” bir son verilmesi çağrısında bulunarak, “trajediden” etkilenenlere duyduğu sempatiyi dile getirdi. Ancak uluslararsı camiada ticaret yapan Rus şirketleri, sanatçılar ve sporcular benzer açıklamalar yaparak yaptırımlardan kaçınmaya çalışmakta.

Rusya’nın enerji endüstrisiyle bağları olan diğer birkaç üst düzey yönetici, son birkaç ay içinde belirsiz koşullarda aniden öldü. Rus basınında çıkan haberlere göre, Rusya’nın güçlerini Ukrayna’ya göndermesinden bir gün sonra, Gazprom yöneticisi Alexander Tyulakov, St Petersburg yakınlarındaki garajında ​​ölü bulundu. Nisan ayında, Rusya’nın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz üreticisi Novatek’in eski üst düzey yöneticisi Sergei Protosenya, karısı ve kızıyla birlikte İspanya’daki bir villada ölü bulundu. Mayıs ayında Rus medyası, eski Lukoil yöneticisi Alexander Subbotin’in Moskova dışındaki bir evin bodrumunda ölü bulunduğunu bildirdi. Aynı ay Rus medyası, Gazprombank’ın eski başkan yardımcısı Vladislav Avayev’in Moskova’daki bir apartman dairesinde, karısı ve kızının cesetleriyle birlikte ölü bulunduğunu açıkladı.

Ruslar mı İngilizler mi?

Rus ekonomisi için önemli noktalardaki bu kişilerin belirsiz ölümlerinin Putin yönetimine bir kazanımı olmasından ziyade Batı çıkarlarına daha uygun olarak belirtilmekte. Rus hükümeti kendi ekonomik unsurlarını görevden almak ve tasfiye etmek için cinayet yoluna başvurmaktan başka çare bulamaması kullanması pek olası görünmüor. Ancak Batı’nın kritik Rus endüstri liderlerini elini kolunu sallayarak öldürebileceği de Rus hükümeti tarafından kolay açıklanabilecek bir durum değil. Bu nedenle cinayetlerin kaynağı Batı bile olsa Kremlin’in bu konuda suçlama yapması olası görünmüyor.

Bir başka yaklaşım tarzında çok kritik bilgiler ve ilişkilerin düğüm noktası olan Rus ekonomi liderlerinin öldürülmesiyle Rusya’nın Batı’daki bağlantılarının ve etki gücünün çok azalacağı iddia edilmekte. Bu fikri savunanlara göre ölümlerin arkasında Batı istihbaratı ve özellikle eski Ankara Büyükelçisi Richard Moore’un yönetimindeki İngilizlerin suikastleriyle ünlü istihbarat devi MI6 bulunuyor.