Bu yıl Nobel Barış ödülü yine İran karşıtı bir feminist eylemciye verildi. Son dönemlerde Norveç Krallığı’nın siyasi nedenlerle verdiği bu ödülün değerinin giderek azaldığı düşünülmekte.
Bu yıl Nobel Barış ödülü yine İran karşıtı bir feminist eylemciye verildi. Son dönemlerde Norveç Krallığı’nın siyasi nedenlerle verdiği bu ödülün değerinin giderek azaldığı düşünülmekte.
Uyananinsan.com 6/10/2023
Norveç Nobel Komitesi bu yılki Nobel Barış ödülünü yine İran rejimi karşıtı bir isme verdi. Bu yılki ödülün sahibi Nergis Muhammedi “baskı altındaki kadınlar için gösterdiği mücadele” nedeniyle ödüle hak kazanmış. Ödülün sürekli Müslüman ülkelerdeki din karşıtı görülen kadınlara verilmesi, özellkle de İran’a yönelik olarak yinelenmesi, Norveç üzerindeki ABD siyasi ağırlığından kaynaklandığı öne sürüldü.
Nobeller İsveçli Alfred Nobel’in mali desteği ile onun adına İsveç Kraliyet Akademisi tarafından verilmesine rağmen Nobel Barış ödülü, daha tarafsız olduğu düşüncesiyle Norveç tarafından verilmekte. Norveçli akademik kurulun tam tarafsız olmadığı ve bu ödülü verirken sisyasi etkiler ve önyargılarla hareket ettiği uzuns üredir belirtilen bir suçlama.
Ödülü kazanan İranlı kadın eylemci Muhammedi “herkes için insan hakları ve özgürlükleri teşvik etme mücadelesinde” bulunduğu belirtti. Komite tarafından Muhammedi’nin “cesur insan hakları mücadelesinin muazzam bedeller” getirdiğine işaret edilerek, İran’da 13 kez gözaltına alındığı, hakkında 5 mahkumiyet kararının verildiği ve 31 yıla mahkum edildiği kaydedildi.
Komitenin ifadesiyle “Barış Ödülü, aynı zamanda önceki yıl teokratik rejimin (dine dayalı devletin) kadınları hedef alan ayrımcılık ve baskı politikalarına karşı gösteri yapan yüz binlerce kişiye verlimiş oldu. Nergis Muhammedi’ye verilen ödül, sosyal adaleti, insan haklarını ve demokrasiyi ilerletmek için çalışanlara verdiği köklü bir geleneğin devamı niteliğindedir. Bunlar, kalıcı barışın önemli ön koşullarıdır.”
Nergis Muhammedi kimdir?
Daha önceki İranlı Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi ile kadın haklarıyla ilgili gerçekleştirdiği çalışmalarıyla tanınan eylemci Nergis Muhammedi, İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Başkan Yardımcısı idi. Muhammedi, “ulusal güvenliğe karşı eylemde bulunmak ve rejime karşı propaganda” suçlamalarıyla 2011’de 6 yıl hapse mahkum edildi. Bunu ardından “rejime karşı propaganda” ve “yetkililere karşı iftira” ile suçlanan eylemci, İran’da toplamda 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırıldı. Halen cezaevinde bulunan Muhammedi, özellikle son aylarda İran’daki cezaevleri ve gözaltı merkezlerinin durumu ile mahkum ve tutuklulara yönelik şiddete ilişkin cezaevinden çok sayıda mektup göndermiş ve bu mektuplar, Batı basınında yayımlanmıştı.
Nobel Barış Ödülü genelde Batı’nın dostlarına gidiyor
2022 Nobel Barış Ödülü Batı ile sorunlu Rusya ve Batı ile sorunlu Belarus karşıtı kişilere verilmişti. Belarus’tan insan hakları savunucusu Ales Bialiatski ile Rusya ve Ukrayna’dan insan hakları örgütleri Memorial ve Center for Civil Liberties kazanmıştı.
2021 Nobel Barış Ödülü Batı ile sorunlu Rusya karşıtı bir isme ve yine Batı ile sorunlu Filipin karşıtı bir isme verilmiştti. Filipinler ve Rusya’da ifade özgürlüğü için mücadele eden gazeteciler Maria Ressa ve Dmitry Muratov kazanırken.
Nobel Barış Ödülü’nün geçmiş yıllardaki kazananları arasında Türkiye’ye karşı 15 Temmuz hain darbe girişimi döneminin başkanı Barack Obama, İsrail önünde boyun eğen Filistinli lider Yasir Arafat, Arakan Müslüman soykırımını aklayan Myanmar’ın devrik lideri Aung San Suu Çii, küresel Batı hegemonyasının mimarlarından ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger yer almakta.
Yine Müslüman kadınların İslama başkaldırısını simgeleyen Pakistanlı aktivist Malala Yusufzay, daha 17 yaşındayken ödüle layık görülerek “Nobel Barış Ödülü’nü kazanan en genç kişi” olmuştu.
Nobel Barış ödülüne Türkiye-Yunanistan arasındaki barışı sağlaması nedeniyel Yunan Lider Venizelos tarafından Kemal Atatürk aday gösterilmiş ancak komite bunu reddetmişti.
