Kayıp çeyrek milyar dolar
Amerika’nın tartışılan yardım kuruluşu USAID’nin Bosna’ya yollandığını belirttiği çeyrek milyar dolarlık parasal yardımın kaybolduğu iddia edilliyor.
12 Şubat 2025 Uyananinsan.com
Bosna-Hersek’in Sırp kökenli Maliye Bakanı Srđan Amidžić (Sırcan Amiciç) ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID’in ülkedeki faaliyetlerinin ve harcamalarının incelenmesi talimatı verdiğini açıkladı. Saraybosna’daki Bosna Hersek Bakanlar Konseyi toplantısının ardından gazetecilere açıklama yapan Amidzic, USAID ile ilgili iddialar sonrası kamuoyunun bilgilendirilmesi gereği duyduklarını, ABD yönetiminden yapılan açıklamada USAID’in Bosna Hersek’e 402 milyon dolar gönderdiğini öğrendiklerini belirterek, kaybolan yüksek miktarda paraya dikkat çekti.
Bakan, USAID kuruluşunun Bosna Hersek’te gerçekleştirdiğini bildirdiği harcamalar sadece 156 milyon dolar civarında olduğundan, 246 milyon nerede olduğu, ne için harcandığı ve bu paranın nasıl yönetildiğine dair elde hiçbir bilgi ya da iz bulunmadığını bildirdi. Öte yandan, USAID’in bildirdiği 54 projeye harcanan 156 milyon doların fonun nasıl ve ne şekilde kullanıldığına ilişkin açıklama da bulunmadığını ifade etti. Amidzic, Bosnalıların paraların nereye gittiğini bilme hakkı olduğunu aktararak, USAID’in çalışma yöntemini “tuhaf” olarak nitelendirdi. Bosna Hersek içindeki iki entiteden Sırpçık Cumhuriyeti’nin ayrılıkçı lideri Milorad Dodik de USAID’in ve ABD Saraybosna Büyükelçiliğinin harcamaları için soruşturma başlatılacağını kaydetti.
ABD’nin yeni başa geçen cumhurbaşkanı Donald Trump, 20 Ocak’ta başkanlık görevine başlamasının hemen ardından dış yardımların durdurulmasına yönelik kararname imzalamıştı. Kararnamede ABD’nin, dış kalkınma yardımı programlarından sorumlu tüm bakanlık ve kurumların dış ülkelere yapacağı ödemeleri keseceği, programın ABD dış politikasıyla uyumunun değerlendirilmesi için 90 günlük inceleme süresinin başlatıldığı belirtilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı bu kararname ardından 27 Ocak’ta Bakanlık ve USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardımların durdurulduğunu açıklamıştı. DOGE’nin başındaki Elon Musk da USAID yöneticileriyle yaşadığı sorun nedeniyle çalışanların “idari izne çıkarıldığını” duyurmuştu. Ajansın sosyal medya hesapları da kapatılmıştı. Ancak ABD’de Washington DC Bölge Mahkemesi, USAID çalışanlarının “idari izne çıkarılması”na ilişkin kararın yürütmesinin geçici olarak durdurulduğunu açıklamıştı.
USAID Amerika’nın uluslararası yardım ve kalkınma ajansı ancak çoğu zaman CIA’in bir uzantısı gibi çalışıyor. Dünyadaki 200 ülkede kendisine yakın yardım finansmanlarıyla geçinen bir tabaka oluşturduktan sonra, bunları gerek o ülkeyi yönlendirme, ülkedeki siyasi ve sosyal yapıyı değiştirme amaçlı olarak kullanabiliyor. Amerikan derin devletinin çevresinde oluştuğu CIA gerek geçen seçimlerde gerekse son dönemde ABD Başkanı Trump aleyhinde faaliyetlere sahne olmuştu.
Bosna Hersek’te çoğunluk Müslüman Boşnaklardan oluşsa da ülkenin üçte birlik bölümü ve yüzölçümü olarak yarısına yakını Sırpçık Cumhuriyeti adı verilen özerk bir yağı tarafından yönetilmekte. Ülke dört katmanlı bir yönetime sahip. En üst seviye ülke yönetimi, üçlü cumhurbaşkanlığı konseyi, devlet parlamentosu ve bakanlar kurulundan oluşmakta. Onun altında Sırpçık Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Federasyonu adında iki özerk yağı yer almakta ve bunun da ayrı başbakanı, parlamentosu ve bakanlar kurulu bulunuyor. Bunun altındaki seviyede 10 kanton yer almakta ve bunların da ayrı başbakanları, bakanlar kurulları ve parlamentoları var. Onun da altında belediye seviyesinde meclisler ve başkanlıklar bulunuyor. Ülkenin dört milyon vatandaşı bulunsa da iki milyonu yurt dışında ikamet ediyor.
