Erenji baknının Çin ziyaretinde gerek Eskişehir’de keşfedilen nadir yer mineralleri rezervinin birlikte işlenmesi gerekse Akkuyu’ya ilave nükleer santral konusunda görüşmelerde bulunuldu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji alanında işbirliği olanaklarını ele almak üzere Çin Halk Cumhuriyeti başkenti Pekin’i ziyaret ederek gerek Türkiye’nin Eskişehir ilinde bulunan Dünyanın en büyük ikinci rezervi için Çin ile ortaklık gerekse nükleer enerji konusunda işbirliği amacıyla görüşmeler yaptı ve ön anlaşmalar imzaladı. Bayraktar, Eskişehir’de dünyanın tek sahadaki en büyük ikinci rezervini buldukları nadir yer mineralleri ile alakalı işbirliğini nasıl geliştirebilecelerini ele aldıklarını, iki ülke arasında “Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandığını bildirdi.
Nadir yer mineralleri
Nadir yer mineralleri ya da nadir toprak elementleri günümüzdeki cep telefonundan elektrikli motorlara kadar her alanda yoğun kullanılan stratejik önemdeki mineraller. Çin bu konuda gerek kaynaklar gerekse minerallerin teknolojide kullanıma hazır hale getirilmesi açısından en önde gelen ülke. Türkiye’nin her yerinden değerli madenler çıkmaya devam ederken yapılan bu ziyarette Bakan Bayraktar, bugün Çin Tabii Kaynaklar Bakanı Wang Guanghua ve Ulusal Enerji İdaresi Başkanı Zhang Jianjua ile görüştü. Mevkidaşı Vang ile görüşmesinde Türkiye ile Çin arasında başta kritik mineraller ve nadir toprak elementleri olmak üzere, doğal kaynaklar ve madencilik alanlarında mevcut ve potansiyel iş birliğini ele alan Bayraktar, işbirliğini iki ülkede ve üçüncü ülkelerde geliştirme yönünde mutabık kaldı.
Bayraktar, “Görüşmede kritik madenler, özellikle enerji dönüşümü için hayati önemi haiz, son dönemde hemen hemen tüm ülkelerin üzerinde büyük çaba sarf ettiği, bizim de Eskişehir Beylikova’da dünyanın tek sahadaki en büyük ikinci rezervini bulduğumuz nadir topak elementleriyle alakalı işbirliğini nasıl geliştirebileceğimizi konuştuk.” dedi. Bayraktar, Ekim 2024’e kadar Türkiye ile Çin arasında doğal kaynaklar alanında bir işbirliği anlaşması imzalama konusunda mutabık kaldıklarını, bu konuda çalışmaların başladığını belirtti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar
Atom enerjisi boyutu
Bakan Bayraktar, diğer yandan Pekin’de Çin’in en büyük enerji firmalarından olup Türkiye’de önemli yatırımlar yapan Çin Devlet Enerji Yatırım Şirketi (SPIC) ve ona bağlı Çin Devlet Nükleer Enerji Teknolojisi şirketi yetkilileriyle bir araya geldi. Bakan Bayraktar, enerji alanında Türkiye ile Çin işbirliğinin çok sayıda alana yayıldığını, nükleer enerji, yenilebilir enerji, enerji depolama ve özellikle son dönemde özellikle kritik mineraller alanlarında işbirliğini daha ileriye götürebilmek ve daha somut projelerle yürüyebilmek adına Pekin’i ziyaret ettiğini belirtti.
Bayraktar, Çin Ulusal Enerji İdaresi Başkanı Cang ile nükleer enerji ve yenilenebilir enerji alanlarında yeni iş birliklerine temel teşkil edecek fırsatları değerlendirirken taraflar, somut projeleri en kısa sürede hayata geçirme hedefini vurguladı. Görüşmeler ardından iki ülke arasında “Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandı. Nükleer enerjide Türkiye’nin büyük santrallerin yanı sıra küçük modüler reaktörlere de ihtiyacı olduğuna dikkati çeken Bayraktar, bu konuda birçok Batılı şirketle görüştüklerini ancak bu teknolojiye sahip Çinli şirketlerle temas kurduklarını anlattı.
Bakan şunları belirtti: “Uzun dönemli enerji planımızda hem iklim hedeflerimiz hem de ülkemizin uzun dönemli sürdürülebilir enerji güvenliği açısından, nükleer enerjide 2050 yılına kadar mutlaka 20 bin megavatlık bir kurulu güce erişmeyi hedefliyoruz. Malumunuz şu anda bir tane yürüyen projemiz var. İnşaat çalışmaları devam eden Akkuyu Nükleer Santrali projemiz var. Bunun yanı sıra iki tane daha, bir tanesi Sinop’ta, bir tanesi Trakya’da, büyük ölçekli nükleer santral yapmak istiyoruz. Çinli şirket (SPIC) ile Trakya projesi için uzun yıllardır görüşmelerimiz devam ediyor. Pandemi süreci bizi epey yavaşlattı. O dönemde gidiş ve gelişlerde sıkıntılar yaşandı ama biz şimdi bu sürece biraz daha fazla hız verdik, daha fazla ivmelendirmek istiyoruz.”
Bayraktar, “Yeni dönemde Akkuyu’dan edindiğimiz tecrübeyle daha çok yerlileştirmenin olduğu, insan kaynağı ve işletmecilikte yerliliğin olduğu bir modeli hedefliyoruz.” dedi. Ulusal Enerji İdaresi ile yaptıkları görüşmelerde nükleer enerji, yenilenebilir enerji, enerji depolama ve hidrojeni kapsamına alan ve “enerji dönüşümü” temalı bir mutabakat zaptını imzaladıklarını söyleyen Bayraktar, “Bu yenilebilir enerji başta olmak üzere, ülkemizin karbonsuzlaşmaya giden yolda çok önemli projeleri birlikte geliştirebilmemizin önünü açacak.” ifadesini kullandı.
Türkiye Rosatom tarafından inşa edilen Mersin Akkuyu nükleer santralı tamamlandığında ikinci nükleer santralı Sinop’ta, üçüncü nükleer santralı da Trakya’da kurmak, elektrik enerjisi bakaımından tamamen bağımsızlaşmak istiyor.
