3 Ekim’de Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü 13. kez kutlanıyor.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY bu yıl 13’üncüsü kutlanan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü’nün 3 Mart’ta kutlanılmasına ilişkin toplumun dikkatini çekti. Türk Devletleri Teşkilatı varsa bunun temelinin Uluslararası Türk Kültürü olduğunu belirten birlik, 1993’te bu yönde 1993’te TÜRKSOY’un kurulduğunu, 2009 Nahçıvan Anlaşması’yla işbirliklerinin arttığını, 12 Kasım 2021’de İstanbul’da toplanan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) 8. Zirvesi’nin ardından, Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurulduğunu, buna Türkiye, Özbekistan, Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan ve gözlemci statüsündeki Macaristan’ın devlet başkanlarının katıldığını, 3 Ekim’i de “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü” olarak ilan ettiklerini belirtti.
Dünyada Türkiye Türkçesi dışında 35 Türk lehçesi daha konuşulmakta. Aralarında Türkçe, Özbekçe, Kazakça, Uygurca, Kuzey ve Güney Azerbaycancası, Tatarca, Başkurtça, Türkmence, Çuvaşça, Karakalpak Türkçesi, Nogay dili, Saka dili, Kırım Tatarcası, Gagauzca, Kaçar, Salur, Kaşkai, Hakas, Altay, Tuva, Halaç, Ortadoğu Türkmencesi, Doka gibi Türk lehçeleri 250 milyondan fazla insanca anadil olarak konuşulmakta. Türkçe konuşanların %95’i Müslüman, diğerleri Hristiyan, Yahudi, Göktanrıcı, Budist, Şamanist inançlarına sahip. Türk dili tarihsel olarak iki ana kola sahip: %99 Standart (Şaz Türkçe) ve %1 Ogur (Lir Türkçe). Standart Türkçe de Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneybatı, Güneydoğu, ya da diğer adıyla Kıpçak, Sibirya, Oğuz, Karluk olmak üzere dört kola ayrılıyor.
Siyasi sınırların sonradan şekillendiği günümüzde belki bu ortaklıkların farkına varamadığımız dönemler, kopukluklar yaşadık ama bizi birleştiren, bizi bir kılan ortak değerlerimiz var. Köroğlu, Dede Korkut, Oğuz Han, Ali Şir Nevai, Yusuf Has Hacip, Kaşgarlı Mahmud bu ortak değerler arasında. Geçmişte kültürümüzün daha da yakın olduğu dönemlere ilişkin birtakım çalışmaların günümüzde hatırlanması ve geleceğe dönük olarak bu ortak değerler üzerinden hareket edilmesi çalışmaları sürüyor.
TÜRKSOY, Nevruzun bütün Türk coğrafyasında ortak bir bayram haline gelmesinde ve uluslararası mahiyet kazanmasında önemli rol üstlendi. Bursa 2022’de ve Ermeni işgalinden kurtarılan Şuşa da 2023’te Türk Dünyası Kültür Başkenti ilan edildi. 2022’de Süleyman Çelebi yılı ilan edildi.
