Büyük Okyanus’taki Yeni Kaledonya adlı sömürgesi bağımsızlık isteyen Fransa, çıkan isyanları Azerbaycan’ın kışkırttığını iddia ediyor.
21 Mayıs 2024 Uyananinsan.com
Fransız hükümeti, Büyük Okyanus’taki sömürgesi Yeni Kaledonya’daki isyanlar sonucu bazı bölgelerde kontrolü kaybettiğini itiraf etti. Seçim ve referandum kanunlunun değiştirilmesi sonucu çıkan isyanlarda beş kişi öldü, Yeni Kaledonya’nın başkenti Nouméa’da gerilim artarken Fransa’nın sömürge valisi görevini yürüten Yeni Kaledonya yüksek komiseri Louis Le Franc, yeni güvenlik düzenlemeleri sonucu polis ve jandarma sayısının 1.700’den 2.700’e çıkarıldığını bildirdi.
Çatışmalar geçen hafta Pazartesi başlamış ve bir hafta sürmüştü. Le Franc, halka gıda ve ilaç sağlamak üzere mayın temizleme uzmanlarının da dahil olduğu ekiplerle aktivistlerin bubi tuzağı kurduğu barikatlarını kaldırılacağını söyledi. Adada iki aylık yiyecek stoku var ama bunlar dağıtılamıyor ya da dağıtılmıyor.
Fransa’nın yeni oylama kurallarının uygulanmasına karşı çıkanlar, Avustralya ile Fiji arasındaki takımadalarda ölümcül şiddete dönüşen gösteriler başlattı. Fiji de, Fransa’nın bir parçası olarak kalan pek çok bölgeden biri. Resmi ölü sayısı beşe çıktı, iki polis memuru öldürüldü. Diğer üç kurbanın ise Kanak etnik grubundan olduğu, sosyal ağlarda dolaşan ceset görüntülerinin Kanak gençlerinin öfkesini artırdığı belirtilmekte.
Fransa Tik Tok’u da yasakladı
Pazartesi günü önerilen anayasa reformuna karşı protestoyu düzenleyen yerel gruplar şiddetten Fransız hükümetini sorumlu tuttu. Açıklamada, “devletin anayasa değişikliğini dayatma konusundaki inatçı kararlılığıyla karşı karşıya kaldığımızda, devletin sorumsuzluğunu kınıyor ve insan yaşamının kaybından, zulümlerden ve ülkenin ekonomik dokusunun tahrip edilmesinden onu sorumlu tutuyoruz” denildi.
Fransa Başbakanı Gabriel Attal daha önce Yeni Kaledonya’ya yaklaşık 1.000 ekstra güvenlik kuvveti gönderileceğini – mevcut 1.700 kişiye ek olarak – yetkililerin “isyancılar ve yağmacılar için en sert cezalar” için baskı yapacağını söylemişti. Fransa İçişleri Bakanı Gérald Darmanin, takviye kuvvetlerinin Perşembe günü gelmeye başladığını söylemişti. Yeni Kaledonya’nın ticari uçuşlara kapatılan uluslararası havaalanı ve ana limanlarının güvenliğini sağlamak için birlikler çağrıldı. TikTok protestocular tarafından kullanıldığı için yasaklandı.
Fransız yetkililer, olağanüstü hal kapsamında tahmini 5.000 “isyancı”dan yaklaşık 200’ünün gözaltına alındığını söyledi. Ticaret ve Sanayi Odası başkanı David Guyenne, Nouméa’daki mağazalardan depolara ve toptancılara kadar market dağıtım ağının %80 ila 90’ının “yok edildiğini”, yaklaşık 200 milyon avro değerinde zararın meydana geldiğini söyledi.
Bölge sakinleri el yapımı silahlarla barikatlar kuruyor. Bağımsızlık, ataları binlerce yıldır adalarda yaşayan Kanak halkı arasında güçlü desteği sürdürüyor. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Fransa tarafından sömürgeleştirilen Yeni Kaledonya, ülkenin diğer denizaşırı topraklarından farklı özel statüye sahip.
Salı günü Fransız milletvekilleri, Yeni Kaledonya’ya en az 10 yıl önce taşınan yabancıların bölgedeki seçimlerde oy kullanmasına izin verme planlarını ileri sürdü. Bu da gelen Fransızların ya da Fransa yandaşlarının ülkenin bağımsızlığına izin vermeyeceği anlamı taşımaktaydı. Bağımsızlık yanlısı güçler bunun bugün nüfusun yaklaşık %40’ını oluşturan Kanakların etkisini daha da zayıflatacağını söylüyor.
“Hep Azerbaycan yapıyor bunları”
Frsna’nın utanmadan sıkılmadan Ermenistan’ı hemen her ortamda, yaptığı işgal ve katliamlara rağmen desteklemesi, hala daha silah yardımı yapması, dahası Azerbaycan karşıtı tutumla Avrupa Birliği’nin kalkanıyla meydan okuması ardından Aliyev hükümeti bundan sonra Fransa işgali altındaki sömürgelerdeki bağımsızlık hareketlerini destekleyeceklerini belirtmişti.
Azerbaycan tarafından dünyanın dört bir yanındaki Fransız topraklarında toplanan Fransa’ya karşı bağımsızlık hareketleri konferansı ardından, geçen haftaki isyandan dolayı Macron hükümeti Azerbaycan’ı sorumlu tuttu.Fransa’nın azılı İslam düşmanı içişleri bakanı Darmanin, Bakü’yü “müdahale” ile suçladı. Bakü hükümeti iddiayı “temelsiz” bularak derhal reddetti.
Bağımsızlığı imkansız haline getirecek yeni seçim kanunun Fransız parlamentosunun her iki kanadının ortak oturumuyla onaylanması gerekiyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Yeni Kaledonya’nın karşıt tarafları yeni bir anlaşmaya varamadığı takdirde Fransız milletvekillerinin Haziran ayı sonuna kadar anayasa değişikliğini kabul etmek için oy kullanacaklarını söyledi. Ancak cumhurbaşkanlığı sözcüsü, Macron ile Yeni Kaledonyalı milletvekilleri arasında geçen Perşembe günü yapılması planlanan video konferansın “farklı oyuncuların birbirleriyle konuşmak istememesi” nedeniyle iptal edildiğini söylemişti.
Fransa’nın sömürge valisi konumundaki yüksek komiseri Louis Le Franc, jandarmaların 3.000 ila 4.000’i başkent Noumea’da olmak üzere yaklaşık 5.000 isyancıyla karşı karşıya kaldığını söyledi. Le Franc, perşembe günü itibarıyla 200 kişinin tutuklandığını, 64 jandarma ve polisin yaralandığını, protestocular tarafından kurulan yol barikatlarının halk için ilaç ve yiyecek konusunda “korkunç bir duruma” neden olduğunu ekledi.
Fransa, imparatorluk devrinden kalma Güney Amerika, Atlas Okyanusu, Büyük Okyanus ve Hind Okyanusu’nda sömürgelerini devam ettirirken, Afrika’da pek çok doğal kaynak zengini ülkeyi kendine bağlı kukla liderler yardımıyla yasadışı olarak yönetmekte. Öte yandan Akdeniz’deki İtalya’ya daha yakın olan Korsika adasını da Korsikalıları bağımsızlık isteklerine rağmen zorla elinde tutmakta.
