Erdoğan’ın yol haritası 2/4

Önceki yazı için tıklayınız: Erdoğan’ın yol haritası 1/4

Kutluk Özgüven

Geçen yazımızdan devam ederek, Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanması için ekonomik alanda yapılması gerekenlerin ek olarak 19 Mayıs’a kadar tamamlanması gereken projeleri ele alacağız. Bu projeler ekonomik alandaki ilerlemenin yapısal sonuçları olarak anlaşılması ve iktidar başarısının perçinlemesi amacını taşıdığından ikisi bir arada gerçekleştiği zaman kararsız seçmenler açısından ibrelerin Erdoğan’dan yana dönmesi söz konusu olacaktır.

2. Görkemli projeler

Ekonomide sıcak paralara bağlı beklenmedik iyileşmelerin kalıcı olduğunun seçmenlerce kabul edilebilmesi için seçim döneminde ardı ardına yeni açılışlar, projelerin tamamlanması bir gerekliliktir. Bu nedenle Erdoğan projelerin hepsine 19 Mayıs’a kadar tamamlanma şartı getirmiştir. Bu aynı zamanda seçimlerin 19 Mayıstan önce yapılmayacağı, muhtemelen Haziran ortalarına doğru yapılacağı sonucunu da getiriyor. Çılgın projeler, toplumda ekonomik iyileşmenin sadece seçim ekonomisi taktiği olmadığı algısını da yerleştirmekte öneme sahip. Bu nedenle gelecek yılın ikinci yarısında her biri aynı zamanda bir kampanya etkinliği olacak törenler, açılışlar ve yeni teknolojik ilerlemeler dönemine gireceğiz.

Enerji alanında

Enerji, artan maliyetlerinin düşeceği yönünde bir kabulün oluşmasında temel adım. Bu nedenle hükümet enerji projelerinin tamamlanmasına önem veriyor.

Karadeniz gazı

Karadenizde bulunan doğal gazın çıkarılması ve Filyos’a kadar döşenecek borularla taşınarak dağıtıma hazır hale getirilmesi için gereken altyapı inşaatları beklenmedik hızda ilerledi ve seçimlere kadar yetiştirilecek görünüyor. Bu Türkiye’nin bir doğal gaz ülkesi olduğunun da ilanı anlamına geliyor. Filyos’un hizmete girmesi ve gazın dağıtımının 2023 başlarında tamamlanması bir başarıdır ve bu başarıyı perçinlemek için Erdoğan açılış sırasında doğal gaz fiyatlarında müjde bir indirim de yapabilir. Bu da seçmende projenin etkilerinin hissedilmesini ortaya çıkarır. Öte yandan Akdeniz’de ya da Karadeniz’de yeni bir sahanın bulunması, oyun değiştirici etki ortaya çıkarır. Bu nedenle dört arama gemisi de gece gündüz faaliyetlerine devam ediyor.

Nükleer santraller

Bu yıl içinde Rus firmayla gelişen anlaşmazlık ve nükleer santral inşaatının durma noktasına gelmesi, son Erdoğan-Putin görüşmesinde tatlıya bağlanarak anlaşmayla sonuçlandı. Santral seçimlere kadar tam kapasiteyle devreye girmeyecek. Buna rağmen kısmen belirli bir bölüm açılışının gerçekleşmesi, bir vesileyle kısmi bir açılış yapılması, taraflar arasında yeni bir kriz çıkmaması halinde yüksek ihtimal. Türkiye’nin bir nükleer güç olması yolunda algının perçinlenmesi için de Sinop nükleer santralı temelinin atılması muhetemelen seçim öncesi gerçekleşecek.

Enerji düğümü

Son görüşmede Putin Türkiye’nin gerek Rusya gerekse Orta Asya gazının Avrupa’ya dağıtımında bir düğüm noktası haline getirilmesi yönünde destek vermişti. Buna İsrail de katılma sinyalleri verdi. Bu yönde proje başlangıçları ve gelecekte ülkeye kazandıracağı yüzmilyarlarca dolarlık katkının seçim döneminde sonuç değilse de haber olarak paylaşılması beklenen adımlardan.

Ulaştırma alanında

Şarj istasyonları

Elektrikli otomobil Togg, makam aracı olarak devletçe kullanıma başlayacak ve halka arzı da seçim döneminde başlayacak. Geniş bir kitlece teslimi için ilk dönem çok elverişli şartlarla sahip olmak üzere başvuruları yapılacak yüzbinlerce otomobilin pratik kullanımın olması için 6 aylık dönemde Türkiye’nin pek çok yerinde hızlı şarj noktalarının kurulması gerekiyor. Bu hiç de basit bir iş değil ancak gerçekleşmesi halinde Togg alacak almayacak her kesimce büyük bir dönüşüm olarak görülecektir.

Metrolar

Yeni geliştirilen milli raylı sistemler stratejisi Eskişehir merkezli bir proje kurumuyla ilerliyor. Bu merkez, standart metro projelerinin Türkiye’nin pek çok yerinde hızlı ve ucuza yapılmasını sağlama hedefli. Bunlar seçim döneminde tamamlanmasa bile, pek çok büyükşehirde yeni proje ihaleleri ve temel atmalar yaşanacaktır. Metrolarda kararlar belediye ve hükümetçe ortak alınsa bile yapım hükümetin bir başarısı olacak.

Hızlı trenler

Yine Eskişehir’deki merkezden, verimlilik artışını hedefleyen strandart hızlı tren proje şablonları, Anadolu’daki kentlere raylı sistem ve çabuk ulaşım müjdeleri olarak duyurulacaktır. Bunların daha önceden başlatılıp yürütülmekte olması, bazılarınınn seçimlere kadar tamamlanmasa da devreye gireceğinin bilincinin oluşması halkın ulaşım sorununda önemli bir rahatlama algısı oluşturacaktır. Öte yandan devam etmekte olan bazı projelerin de bu dönemde tamalanması, yeni açılışlar ve yerel oylara dönüşebilir.

Savunma alanında

Savunma sanayii ve silahlı kuvvetlerin güçlenmesi halka doğrudan yansımada da hükümetin en güçlü olduğu alanlardan biri olarak, ekonomik durum düzeltilen bir seçmenin kararında önemli bir pay sahibi olacaktır. Milli duyguları güçlü geniş bir kesimin benzer kimliklere oyanayan partilerden hangi ititfaktakine oy vereceğinde belirleyici etkisi vardır.

Türk Pentagonu

Ankara’da dağınık olan kuvvet komutanlıkları, Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma bakanlığının tek bir noktada bir araya geldiği Amerika’daki Pentagon binası benzeri ileri teknolojili ve savunmalı bir kampüsün yapımı hızla devam ediyor. Bunun 19 Mayıs’ta açılışı sadece Ankara merkezinin boşalacak alanında yeniden yapılanmaya başlamasıyla çehresini değiştirmeyecek aynı zamanda hipermodern ve bütün kuvvetlerin içi içe çalışmasını sağlayacak yeni bir kampüs, Türkiye Yüzyılı ve iktidarla milli güvenliğin özdeşleşmesinde bir rol oynayacak. Bunun muazzam açılış töreni, Türk ordusundaki sivil iradeye bağlı demokratik anlayış ve yenilenme süreci tamamlanmıştır mesajıyla sunulacaktır.

Milli muharip uçak

MMU Tusaş’ın geliştirdiği, Güney Kore ve İngiltere’nin de desteği kullanılarak yapılan, 2030 yıllarında yaşlanan 4. nesil F-16 ve 3. nesil F-4’lerden oluşan jet filosmuzun yerini alması tasarlanan 5. nesil özelliklere sahip savaş uçağımız. Türkiye ilk jet uçağını Hürjet‘i tamalamak suretiyle bitirdi. Hürjet TSK envanterinde eğitim amaçlı olarak kullanılan 3. nesil F-5 uçaklarının yerine gelen küçük ve kısa menzilli jet uçakları. TF-X olarak da bilinen MMU ise F-35 ve SU-57 ile başa çıkabilecek, çok ileri özellikleri olacak bir uçak olarak duyuruluyor. Bunun geliştirilmesi ve envantere girmesi çok uzun bir süre alacak olmasına rağmen MMU’nun ilk uçuşu büyük ve sartıntı verici bir Türkiye başarısı olacak. Bununla birlikte son dönemde Temel Kotil yönetimindeki Tusaş’ın MMU’yu uçurmak yerine hangardan çıkıp pistte yürütmekle yetineceği de söylenmekte. Kısa bir deneme uçuşu bile sarsıcı etki yapar.

Kızıl elma

Bayraktar Kızıl Elma dünyada kullanıma giren ilk insansız jet uçağı olacak. İçinde insan olmadığından çok daha keskin ve yerçekimine karşı manevralar yapabilecek, radar görünürlüğü düşük ya da diğer değişle hayalet özellikleri olan bir uçak olacak. Can kaybı riski olmayacağından insanlı jetler için bir korku faktörü oluşturacak. Yapay zeka özellikleri ileri bu uçağın ilk uçuşların ıyağması önemli bir atılım olacak.

İnsansız araçlar

TSK ve güvenlik güçleri envanterine girmesi için beklenen insansız hava araçlarının yanısıra deniz araçları ve kara araçları da üretime, hatta envantere girdi. Bunlar Reaper SİHA’larından daha ileride olan Akıncı’lar, TB2’nin olağanüstü başarısının da üstüne inşa eden TB3’ler, Anka’lar, ve çok sayıda diğer SİHA’lar. Ancak yeni geiştirilen sürü davranışı gösteren, sinekler gibi gökyüzünde dolaşırken bir anda hedefe yönelen gezgin ya da kamikaze SİHA’lar da önemli bir grup olarak TSK askeri düşüncesine giriyor. Deniz araçları ve kara araçları da katılırsa Türkiye robot ordularını en yaygın kullanan ülkelerden biri olacak.

Anadolu uçak gemisi

TCG Anadolu uçak gemisi başlangıçta tek amaç için geliştirilmişti. Bu da İngiliz Harrier’lar gibi dikine inebilen F-35B tipi uçakların kullanacakları bir platform olmasıydı. Ancak Anadolu inşa edilse de Amerika sudan bahanelerle F-35’lerin her tipinin Türkiye’ye satışını kanunla yasakladı. Bunun ardından Anadolu, Türk yapımı SİHA, uçak ve helikopterler için yeniden düzenlendi. Anadolu’nun en önemli yükü Kızıl Elma ve TB3 olacak. TCG Anadolu’dan kalkan ve inen insansız uçakların bir şovu seçimlerde önemli yer tutabilir.

Yeni silahlar

Türkiye’nin kendi geliştirdiği lazer silahları, gemilerde kullanmak üzere lazer topları, çeşitli elektromanyetik savaş unsurları, gelenksel top, uçaksavar ve hafif silahların yanısıra Altay tankları da 2023 ortasında envantere girecek. Helikopterler, savaş uçakları, füzeler, gemiler, zırhlı araçlarla Türkiye’nin silah gücü konusunda kuvvetli mesajlar her geçen gün karşımıza çıkacak.

Silah ihracatı

Türkiye dünyada silah ihracatı konusunda önde gelen ülkelerden biri olma yolunda ihracatını katlanarak artırmakta. Örneğin Katar’a 100 Altay tankının teslimi, Endonezya, Pakistan, Azerbaycan ve Avrupa dahil çok sayıda ülkeye Türk savunma sanayii ihracatları da hem gündemde olacak hem de ekonomik plan içinde bir rol oynayacak.

Sosyal projeler

Toplumu en çok ilgilendiren konulardan biri doğrudan yaşantısına etki eden projeler. Bunlara kısaca bakalım.

Sağlık projeleri

Büyük ölçekli şehir hastanelerinin ardı ardına açılması, hekimlerin ücretlerine zam yapılarak onların Türkiye’de tutulmaya çalışılması, sağlık harcamalarında destekler 2023’ün ilk yarısında devam edecek ve yeni açılışlar toplumda sağlık alanında AK Parti konusunda genel olumlu düşünceyi perçinleyecek ve hatırlatacak girişimler olacaktır.

6284

İstanbul Sözleşmesi’nin kanunlaşmış şekli olan ve pek çok aileyi kopma noktasına getiren, erkeklerin sadece fiziksel şiddet değil, tutumlu olması ekonomik şiddet, saygısızlık olarak algılanan herhangi bir sözü psikolojik şiddet, eşine sarılması bile davetsiz yapıldı gerekçesiyle cinsel şiddete girebiliyor. Bunların sonucunda erkek evden uzaklaştırılıyor. Çoğu geçim derdinde olan ailelerde babalar kendine yaşayacak yeni bir yer bulması ve evinin kirasını ve geçici nafakasını ödemeye zorlanıyor. Bu durumda yüzbinlerce erkeğin bulunduğu belirtilmekte. Ancak bu konuda AK partinin bir adım atmasının önünde de KADEM sivil toplum örgütü yer alıyor. Erdoğan’ın aile üyelerince de desteklenen KADEM, parti içinde de bazı dengeleri tutuyor. AK Parti şu anda kadın oyu oranı olarak en üstteki parti. Başkanı kadın olan İyi Parti’den bile daha yüksek kadın oyu oranı almakta. Bu nedenle İstanbul Sözleşmesi’nin kanunlaşmış hali olan 6284’te seçimden önce bir değişikliğe gitmeyebilir. Ancak her iki tarafı da memnun edecek bir çözüm gerçekleşse kuşkusuz bu oy olarak geri döner.

Genç evliler

Özellikle kırsal kesim ve ağırlıkla da Doğu’da onbinlerce genç, 18 yaşından önce evlendiler diye yıllarca süren hapis cezalarına çarptırıldı. Onlar ve eşleri, çocukları, ebeveynleri mağdur durumda. KADEM de dahil kadın hakları adına çıkan örgütler bu insanlık tarihi boyu uygulanan bir gelenekten dolayı aile babalarının hapiste kalmasından yana. Bu, bölgede ciddi bir sorun oluşturmakta. Bu alanda bir düzenleme, hatta af, ya da yasada değişikliklik ve istisnalar yapılması yüzbinlerce oy getirebilir.

Süresiz nafaka ve çocuğa erişim

Bir başka sosyal sorun da süresiz nafaka sorunu. Bir hafta evli bile kalsalar erkeğin boşandığı eşine yaşam boyu ödeme yapması, bu nafakayı alan kadınların ikinci evliliklerini gizli tutmaları, erkeğin başka bir kadınla evlendiyse ailesini geçindirememesi, bazen anormal yüksek nafaka miktarları belirlenmesi ve piyasada nafaka için evlenen bazı grupların oluştuğuna yönelik haberler, yalnızca geniş bir kesimin mağduriyetine yol açmakla kalmamakta aynı zamanda evlilik müessesesinin bir oyun ve eğlence haline getirilmesine, evlenmeden kaçınılmasına yol açmakta. Süresiz nafaka mağduru yüzbinlerce kişi çeşitli baskı gruplarıyla sesini duyurmaya çalışırken, hükümetten iktidara geldiği dönemlerde verdiği bu yasanın kaldırılacağı vaadlerini yerine getirmesini istiyor. Çocuğa erişim konusunda da kısıtlamalar erkeklerin aleyhine çalışıyor. AK Parti bunlarda düzenleme yaparken kadın oyunu kaçırır mıyım endişesinde ve hala bu alanlarda net karar verilmiş değil.

Ne olursa olsun AK Parti gerek ulaştırma, gerek savunma, gerek enerji alanında önemli adımlar atarken, bunları görkemli projeler olarak topluma ülkedeki yapısal gelişmeyi anlatmak için kullanacaktır. Tek başına bunlar gurur verici olarak kalacakkken, ekonomik ilerlemeyle birleşirse, toplumda farklı bir algı oluşacaktır. Sosyal projeler konusunda atılacak adımlarsa, her biri ciddi bir demografiyi elde etme potansiyeli bulunuyor. Bunula birlikte parti içinde farklı gruplar bunlar konusunda zıt fikirleri savunduklarından, gerçekleştirilmeleri de soru işareti.

Sonraki yazımızda güvenlik alanında ve dış ilişkilerde atılacak adımların seçime etkisini ele alacağız. Devamı için aşağıyı tıklayınız.

Erdoğan’ın yol haritası 3/4