Fransız ihtilaline karşı halk nöbeti

Faik Emre Özdemir

Batı Afrika Müslüman ülkesi Burkina Faso’da halk desteğini arkasına alan Yüzbaşı İbrahim Traore başkanlığındaki bir cunta yönetimindeki ordunun Perşembe gecesi yönetime el koymasının ardından ülkede yerleşik Fransız özel kuvvetlerin beklenen karşı darbeyi yapmaması için ilan edilen sokağa çıkma yasakları kaldırıldı.

Fransız karşı ihtilaline karşı halka çağrı

Televizyondan yayımlanan bildiride 29 Eylül darbesinden sonra yürürlüğe konan sokağa çıkma yasağının kaldırıldığı duyuruldu. Yüzbaşı Traore, halka yağma ve vandalizmden uzak durma çağrısı yaptı. Bütün halka “seferberlik” çağrısında bulunan Traore, halkı ülkede fiili güç olan Fransızlarca yapılacak karşı ihtilale karşı “vatan nöbetine” davet etti. Traore’nin çağrısının ardından halk, Fransız Büyükelçiliğinin ve Fransız binlerce askerden oluşan özel kuvvetlerinin konuşlandığı askeri üssünün önünde nöbet tutmaya başladı.

Burkina Faso’da darbeyle gelen ve darbeyle görevine son verilen Hristiyan kesimden ve Fransa’ya yakın Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’nın istifasını sunduğu bildirildi. Ulusal basındaki haberlere göre Damiba, iki gün direndikten sonra istifasını, başkent Vagadugu’daki askeri hava üssünde yetkililere sundu.

Eski devlet başkanı Yarbay Paul-Henri Damiba’nın Fransız askeri üssüne sığındığını ve karşı darbe planladığı haberi ardından dün akşam İbrahim Traore’yi destekleyen halk, Fransa karşıtı sloganlar atarak Fransız Büyükelçiliğine girmeye çalışmış, elçiliğin önünü ateşe vermişti. Darbe ile anayasanın geçici olarak askıya alındığı, hükümetin feshedildiği, ülke genelinde saat gece sokağa çıkma yasağı ilan edildiği, tüm siyasi ve sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin askıya alındığı bildirilmişti.

Fransa sömürgeciliğine devam

Emmanuel Macron döneminde şahlanan Fransa sömürgeciliği Batı Afrika’da askeri faaliyetlerini artırmıştı. Buna bahane olarak El Kaide ve DAEŞ bağlantılı dış kaynaklı suni terör örgütlerinin birden başlayan katliamları zemin oluşturdu. Önce Mali merkezli olan ve Mali, Nijer, Burkina Faso, Çad, Senegal ve diğer eski Fransız sömürgesi Batı Afrika ülkelerine operasyon için gelen Fransa askeri birlikleri, halkın büyük tepkisine yol açmıştı. Fransa başta olmak üzere Batı Avrupa ülkeleri, Afrika’daki doğal kaynaklara bağımlı, Afrika’daki petrol, mineraller, kıymetli taşlar, uranyum gibi kaynakları kurdukları kukla hükümetler sayesinde yok pahasına ülkelerine taşıyorlar. Macron, iki yıl önce bölge ülkelerinin devlet başkanlarını toplayıp kendi başkanlığında bir askeri anlaşmaya bağlılık sözü verdirmişti.

Ancak bölgenin Müslüman halkları, Fransa sömürgeciliğinden de konuşlanan Fransız Lejyonu başta askeri varlığından da onlara bağlı hükümetlerin yolsuzluğundan da bıktı. Eğer Batı Afrika’da sömürü biter, halkın çıkarını Avrupa çıkarlarına tercih eden yönetimler gelirse fakir bölgenin kendi zenginlikleri ve genç iş gücüyle kısa sürede ayağa kalkacağı düşünülüyor.