Pazar günü Kosova’ ile Sırbistan arasında savaşa kadar turmanabilecek gerilim Türk dışişleri bakanı Çavuşoğlu’nun da araya girmesi sonucu Pazartesi günü durulmaya ve sakinleşmeye başladı. NATO ve Batı ülkelerinin sert söylemleri ve Kosova’ya barış gücü gönderme açıklamalarına karşın Ankara’nın tarafları sukünete çağıran girişimlerin ardından Kosova’daki Kurti hükümetinin, ülkede yaşayan Sırp azınlığın kullandığı Sırbistan plakalarını kaldırılarak ulusal araç plakası ve kimlik uygulamasını getirme girişimi, bir ay ertelendi.
Kosova her bağımsız ülke gibi kendi sınırları içinde kullanılan kimlik kartı, pasaport ve araç plakalarının Kosova devleti tarafından verilmesi gerektiğini isterken bunu gerçekleştirmek amacıyla iki ülke arasındaki trafiğin en yoğun olduğu yaz aylarında bu yasaklamaya girişmesine Sırp azınlık tarafından tepkiler Sırbistan hükümetinin sert söylemine ve savaş tehdidine yol açtı. Bosna ve Kosova soykırımlarına yol aaçan Sırp milliyetçiliğinin dirilişi 1989’da Slobodan Miloseviç’in kameraların önünde Sosyalist ideolojiden Faşist ideolojiye dönüşümüyle başlamış, yüzbinlerce Müslümanın Sırp çeteler ve düzenli Yugoslav ordusu elinde ölümüne neden olmuştu. Sırp cumhurbaşkanı Vuçiç de benzer söylemler kullanarak tıpkı Kosovalı Sırplar’ın daha fazla zulme tahammül edemeyecekleri söylemine başvurması bölgede tanıdık geldi.
Vuçiç hem AB hem de Moskova ile, hem de Türkiye ile iyi ilişkiler yürütecek kadar kurnaz bir siyasetçi. İki metrelik boyu ve çocuk yüzüyle kimsenin inanmayacağı bir siyasi zekaya sahip. Her ne kadar şu an ılımlı siyasi kanatta görünse de Bosna Soykırımı boyunca en aşırı uçtaki soykırımcı Vojslav Şeşel’in Sırp Radikal Partisi’nin sözcüsü olarak politikaya girdi. Her bir ölen Sırp için yüz Müslüman öldürürüz söylemi o dönemden hatırda kalanlardandı.
Bugünse Vuçiç’i Balkanlardaki üç güçle de arası iyi bir kişi olarak görüyoruz. Hem Türkiye’ye yakın, Erdoğan’ın tören ve toplantıların sık görünen ismi, Ankara’nın yatırımlarından yararlanıyor, hem Avrupa Birliği ve Amerika ile Trump döneminin son aylarında Beyaz Saray’da bir anlaşma imzalayacak kadar iyi ilişkiler yürütüyor, hem de geleneksel Sırbistan hamisi Rusya’nın isteklerini ihlal etmeyecek bir yol izliyor.
Sırbistan Kosova’nın partikte ayrılmasını kabullense de resmi olarak Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor ve yeni devleti tanımıyor. Hatta dünyada diğer ülkelerin tanımaması için de çaba sarfediyor. Kosova ise ağırlıklı olarak NATO, Türkiye ve özellikle de ABD’den güç alıyor. Ülkede Amerika’nın prestiji çok yüksek, belki dünyada Amrika’nın en çok sayıldığı topraklar Kosova. AB arabuluculuğunda on yıl önce başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, Sırbistan’ın Kosova’yı tanımasını amaçlıyor.
Kosova’da dün gece azınlık Sırpların protesto eylemleri, sınırı bloke etmeleri ve siren sesleri de duyulurken, Kosova polisi bazı yerlerden silah sesleri geldiği ancak kimsenin yaralanmadığı bildirildi. Kosova hükümeti, Sırp bölgesindeki barikatların kaldırılmasında ısrarcı. Kosova Polis Teşkilatından yapılan açıklamada, güvenliğin sağlanması, kamu düzeninin korunması, Kosova Cumhuriyeti kurumlarının kararlarının uygulanması ile Mitrovitsa’nın kuzeyindeki durum ve gelişmelere göre emniyet tedbirlerinin alınması konusundaki taahhütlerini, yasal yetkiler temelinde sürdürdükleri belirtildi. Sırp ağırlıklı Mitrovitsa’nın kuzeyindeki yolların dün kapatılmasının ardından emniyet mensuplarına doğru dört kez silahla ateş edildiği, bir de patlama sesinin duyulduğu, ateşli silahla hiçbir vatandaş ve yetkilinin yaralanmadığı kaydedildi. Bu sabah Anadolu Ajansı barikatların kurulduğu yollardan an itibarıyla emniyet güçleri çekildiğini, insan yoğunluğunın azaldığını, yollardaki barikatların da yavaş yavaş kaldırılmaya başlandını bildirerek sukunet yönünde ilk işaretleri paylaştı.
